هنگامی که سخن از عکاسی خیابانی به میان میآید تصویر ویوین مایر در برابر چشمان مان ظاهر می شود که یکه وتنها خیابان ها را در می نوردد و پاورچین و پاورچین به سوژه هایش نزدیک می شود و می کوشد کارش را از همگان مخفی نگه دارد.
اما امروز، به لطف اینستاگرام ، عکاسان خیابان این کلیشه را از بین برده اند. اینستاگرام ، مدیومی که در پنج سالی که از عمرش می گذرد نه تنها شیوه کار این تصویر سازان و نحوه ارتباط آنها با همکارانشان را تغییر داده است بلکه شیوه ی نمایش آثارشان و جذب مخاطب و کسب موفقیت را نیز دگرگون کرده است.
پابلو اونزتا یکی از چهره های موج نوی عکاسان خیابان بود که در اینستاگرام پا به میدان گذاشت؛ نسلی که بهتر از نسل های پیش از خود، با دسترسی بهتر به مخاطبان و هم صنفیهایشان توانستند کارشان را توسعه دهند. اونزتا سالها پیش از اینکه نخستین دوربین عکاسی اش را در سال 2012 بخرد، هنگامیکه دانش آموز سال آخر دبیرستان بود اینستاگرام را دانلود کرد و کاربر این شبکه اجتماعی شد.
او عکاسی را بدون آموزش رسمی یاد گرفت یا به تعبیر کالین وستربک همان طور که در کتابش نوشته است تنها با نگاه کردن به خود دوربین؛ اما تفاوت اونزتا این بود که با بالا و پایین رفتن در صفحه اینستاگرامش با عکاسی و عکاسی خیابانی آشنا شد.
اینستاگرام و عکاسان خیابان
پیش از ظهور اینستاگرام جامعه عکاسان خیابان جامعه محدود و کوچکی بود. اما امروز به واسطه این شبکه اجتماعی، تعریف عکاس خیابانی و نیز مفهوم خیابان بسی گستردهتر شده است. وستربرک موقعیت را چنین توصیف می کند: « خیابان مکانی عمومی است که عکاس می تواند هر زمان که ممکن باشد از سوژههای ناشناس عکس بگیرد بدون آنکه آنها از حضورش آگاه باشند ».
یکی از برجستهترین نمونهها از این دست صفحه زندگی روزمره آفریقا در اینستاگرام است، صفحه ای که تصاویری از زندگی روزمره در این قاره را به اشتراک میگذارد. این پروژه را عکاسی به نام پیتر دی کامپو و نویسنده ای به نام آستین مریل در سال 2012 آغاز کردند و هدفشان مبارزه با تصاویر کلیشه ای جنگ، فقر و مرگ بود که در پوشش اخبار آفریقا در تامبلر به چشم میخورد و توجه ناچیزی را به خود جلب میکرد.
از زمانی که پروژه در اینستاگرام آغاز شد با موفقیت و محبوبیت عظیمی مواجه شد و امروز 134 هزار دنبال کننده دارد و باعث شد چندین صفحه مشابه در اینستاگرام راه اندازی شود که مانند صفحه مزبور چشم انداز متفاوتی از سرزمین های گوناگون در سراسر جهان را مخابره می کنند.
با این احوال هنوز کیوریتورهای موزهها، گالریها و ادیتورهای روزنامه و مجله ها کلید ورود به بازار عکاسی خیابانی را در دست داشته و بر این حوزه نفوذ زیادی دارند. اما عکاسان دریافتهاند که جذب انبوه دنبال کنندگان در اینستاگرام میتواند راه میانبری باشد که نسلهای قبل در اختیار نداشتند، حتی اگر این مسیر به دسترسی به بازار ختم نشود میتواند یک هدف بالقوه باشد. دست آخر اینکه وقتی با عکاسان خیابانی دربارهی تأثیر اینستاگرام بر کسب و کار صحبت میکنم بیشتر از فرصتی که این مدیوم برای دیده شدن کارهایشان و یادگیری فراهم کرده است صحبت می کنند تا کسب درآمد.
در واقع بنا بر اظهارات برنت لوواس دانشیار انسان شناسی دانشگاه درکسل پیامدی که اینستاگرام برای برخی از عکاسان Street Style داشته این است که آنها بازار کارشان را از دست دادهاند. لوواس میگوید در رخدادهایی مانند هفتههای مد، عکسان آزاد Freelancer که فعالیت زیاد و مستمری در اینستاگرام ندارند با دشواری بیشتری میتوانند کار پیدا کنند. او میافزاید: »عکاسانی که در اینستاگرام حضور ندارند یا حضور کمرنگی دارند باید با عکاسانی که کارهایشان را رایگان و یا ارزان به اشتراک میگذارند رقابت کنند».