پرخاشگری کودک برای والدین کودک، یکی از استرس زاترین و نگران کننده ترین مسائلی است که با آن سروکار داریم.
بنابر روانشناسی ، پرخاشگری کودک تنها به علت نافرمانی و از روی عمد نیست. جیغ و داد کردن معمولا نشانه ی عصبانیت و برآشفتن کودکان است در هنگامی که کلمه ای برای بیان آنچه که آزارشان می دهد در دست ندارند. بنابراین خونسرد بودن و یادگیری اینکه واقعا چه چیزهایی کودکتان را آشفته می کند، به شما کمک می کند کنترل اوضاع را سریعا و به شکلی موثر در دست بگیرید.
خونسردی خود را حفظ کنید تا بتوانید پرخاشگری کودک را به خوبی کنترل نمایید
اشتباه ترین کاری که والدین در برابر پرخاشگری کودک می توانند نشان بدهند، این است که خودشان هم پرخاشگری کنند. کودک، به ویژه موقع کج خلقی، احتیاج به رفتار آرام کننده دارد و اگر شما نتوانید این را برای او مهیا کنید، نباید انتظار داشته باشید که آن ها آرام بگیرند. نفس عمیق بکشید و پیش از این که تصمیم به واکنش بگیرید کمی حوصله کنید.
تلاش کنید خواسته کودک را متوجه شوید
توجه داشته باشید که کج خلقی و پرخاشگری کودک لزوما به خاطر فرار و بی تابی نیست؛ بلکه ممکن است به خاطر محرومیت از چیزی، کمبود توجه شما، یا حتی یک کسالت فیزیکی از قبیل کاهش قندخون، درد یا مشکل هضم غذا باشد. ممکن است در حال دندان درآوردن باشد یا پوشکش کثیف شده باشد و یا به خواب نیاز داشته باشد. در این گونه موارد سعی نکنید با کودک بحث کنید بلکه خیلی ساده نیاز او را رفع کنید تا بدخلقی فرو بنشیند. بسیار معمول است که کودک به خاطر خواب آلودگی بدخلق شود. یک برنامه ریزی منظم خواب، می تواند در این مورد از شروع دوباره بدخلقی جلوگیری کند.مواقعی که با کودک از خانه بیرون می روید همیشه یک خوراکی مختصر سالم همراه داشته باشید تا به او بدهید، اگر باز هم بهانه گیری اش قطع نشد، دلیل آن چیز دیگری است.
از او بپرسید مشکل چیست
کودک فقط خواستار درک شدن است و بهترین راهی که برای بیان احساس خودش می شناسد همین کج خلقی کردن است. با پرس و جو کردن درباره مشکلش با او به طور جدی صحبت کنید و با دقت گوش دهید تا بتوانید واکنش مناسب را داسته باشید. فرزندتان را درآغوش بگیرید و توجه کاملتان را به او معطوف کنید تا بتواند قضیه را توضیح بدهد. البته این به این معنی نیست که شما حتما باید خواسته های او را برآورده سازید. بلکه هدف این است که خواسته ی کودک به روشی محترمانه شنیده شود ولو اینکه خواسته خودتان چیز دیگری باشد. این خواسته، چه یک اسباب بازی جدید باشد و چه نرفتن به مدرسه، کودک حق دارد آن را بیان کند.
به جای اینکه فقط بگویید “نه” سعی کنید پاسخ های واقعی بدهید
خیلی از والدین به جای این که توضیح بدهند دلیل چیست، عادت دارند بگویند” نه” و ” به خاطر اینکه من میگم!” و این برای کودک کلافه کننده است.لازم نیست حتما جواب پرطول و تفصیلی بدهید، همین که دلیل واضحی برای رفتار خود بیاورید کمک می کند تا کودک قضیه را آسان تر درک کند و شما کنترل بیشتری بر اوضاع خواهید داشت.مثلا اگر در یک مغازه خواربارفروشی هستید و بچه به خاطر تنقلات شروع به بهانه گیری می کند، به او یادآوری کنید که برای صبحانه دوست داشته شیرینی بخورد و دیگر لازم نیست تنقلات بخرید.
به کودکتان راه هایی برای رفع مشکل پیشنهاد کنید
برای مثال بچه دلش بستنی می خواهد اما چیزی تا وقت ناهار نمانده. به او بگویید: پسرم / دخترم تو واقعا داری بهانه گیری می کنی، یا آرام بگیر یا مجبوری به اتاقت بروی. اینطور به کودک حق انتخاب می دهید که یا خودش را کنترل کند یا اگر نمی تواند، به جایی برود تا دیگران را آزار ندهد. سپس اگر او راه درست، یعنی آرام گرفتن را برگزید، از او تمجید کنید؛ “تو بستنی می خواستی و من گفتم نه، می خوام ازت به خاطر این تشکر کنم”.در مقابل اگر پرخاشگری را انتخاب کرد، ثبات رای داشته باشید و وادارش کنید آرام بگیرد. او را به اتاقش هدایت نمایید و با تحکم اصرار داشته باشید که تا وقتی آرام نشده همانجا بماند.این رفتار بر روی کودکان 2 ساله ساله تاثیر می گذارد، چون کودکان کم سن تر در آغاز راه آموختن هستند.
اقتدار خود را حفظ کنید
مهربان باشید اما هنگام صحبت با کودکتان محکم باشید و وقتی که دلیلی آوردید دیگر تجدیدنظر نکنید. کودک شما چه خونسردی اش را بدست بیاورد چه نیاورد، به یادش می ماند که پرخاشگری اش نتیجه ای رضایتبخش نداشته و بنابراین دفعه بعد که خواسته ای داشت، کمتر به پرخاش روی می آورد.
از صدمه دیدن کودک پیشگیری کنید
برخی از کودکان هنگام بدخلقی کردن جست و خیز می کنند. در این صورت اشیاء آسیب زا را از مسیر او بردارید و از خطر دورش کنید. سعی کنید حتی الامکان از گرفتن کودک خودداری شود و به هیچ وجه به فشار آوردن متوصل نشوید.آرام باشید با او حرف بزنید و از خواسته اش ممانعت کنید_ مخصوصا اگر پرخاشگری کودک به دلیل محروم کردن یا ناامید کردنش و یا دلایل غیرمعقول باشد. محکم بودن اگرچه نه همیشه، اما گاهی کارساز خواهد بود.
خونسردی خودتان را از دست ندهید
اگر شما نیز عصبانی شوید و شروع به پرخاش از نوع خودتان کنید، فرزند شما این نوع رفتار را به عنوان چیزی پذیرفته شده در خانه تان تلقی می کند.کار آسانی نیست، اما آرام و خویشتندار ماندن بهترین کمکی است که می توانید به خودتان و بچه تان کنید. اگر لازم است برای خونسرد شدن کمی به خودتان زمان بدهید. در همین حین از همسر یا فردی بالغ بخواهید مواظب کودک باشد. او را به اتاقش ببرید و درصورت لزوم چفت در را ببندید. از کتک زدن و فریاد کشیدن بر سر کودک مطلقا بپرهیزید. از دست دادن کنترل دراین وضع، بچه را مشوش تر می کند و باعث می شود از شما بترسد که در این صورت رابطه ای سالم و قابل اعتماد نخواهید داشت. همچنین این مساله که روابط خوبی با همسر خود داشته باشید و بتوانید ناکامی های روزمره تان را درست مدیریت کنید بسیار اهمیت دارد. از مشاجره کردن در حضور کودک و برآشفتن از مسائل بزرگترها هنگام حضور او خودداری کنید.
با مهربانی به کودک بفهمانید که مشکلی در کار نیست
گاهی کودک فقط به خاطر کمی محبت و توجه بیشتر کج خلق می شود. دریغ نمودن محبت هیچ گاه سیاست خوبی برای تربیت کودک نیست. مهم نیست مشکل چیست، بچه باید بداند که شما او را دوست دارید حتی اگر از دستش دلخور شده باشید.هیچ گاه بچه را سرزنش نکنید و وقتی که کج خلق می شود نگویید که ازش ناامید شده اید.کودکتان را در آغوش بگیرید و بگویید: “من دوستت دارم” حتی اگر از کارش واقعا دلخور شده باشید.