بیش فعالی یا اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) یکی از شایع‌ترین اختلالات رفتاری در کودکان است که به واسطه علائمی مانند بی‌قراری، تمرکز ضعیف و رفتارهای تکانشی شناخته میشود. کودک بیش فعال به توجه و همراهی ویژه‌ای نیاز دارند تا بتوانند به شکل مطلوب‌تری در محیط‌های اجتماعی، آموزشی و خانوادگی رشد کنند. والدین نقشی حیاتی در کمک به مدیریت این اختلال دارند. در این مقاله، به راهکارها و روش‌های مؤثر برای برخورد صحیح والدین با کودک بیش‌فعال پرداخته میشود.
۱. شناخت اختلال و کسب اطلاعات
اولین قدم در برخورد صحیح با کودک بیش فعال، شناخت کافی از این اختلال است. والدین باید از طریق مطالعه، مشاوره با متخصصان روان‌شناسی و شرکت در دوره‌های آموزشی، اطلاعات کاملی در مورد علائم و چالش‌های بیش‌فعالی کسب کنند. این اطلاعات به والدین کمک می‌کند تا رفتارهای کودک را بهتر درک کرده و با صبر و درایت بیشتری به آنها پاسخ دهند.
۲. ایجاد محیطی پایدار و سازمان‌دهی شده
کودکان بیش فعال از محیط‌های دارای ساختار و برنامه‌ریزی بهتر عمل می‌کنند. ایجاد یک روال روزانه منظم، شامل زمان مشخص برای غذا خوردن، خواب، بازی و انجام تکالیف، می‌تواند به کاهش بی‌قراری و افزایش تمرکز کودک کمک کند. همچنین، اختصاص دادن فضای مشخص برای انجام فعالیت‌ها، به کودک کمک می‌کند تا محیط‌های مختلف را بهتر مدیریت کند.
۳. استفاده از روش‌های تشویقی و تقویت مثبت
کودکان بیش فعال نیازمند توجه مثبت و تقویت انگیزه‌های رفتاری هستند. به جای تمرکز بر رفتارهای منفی و تنبیه، والدین باید تلاش کنند تا رفتارهای مثبت کودک بیش فعال را شناسایی و تشویق کنند. این امر می‌تواند به شکل دادن رفتارهای مطلوب کمک کند و از استرس و فشار روانی کودک کاسته شود.
۴. مهارت‌های ارتباطی و رفتارهای منظم
والدین باید به یادگیری و تقویت مهارت‌های ارتباطی موثر با کودک خود بپردازند. دستورالعمل‌های کوتاه و مشخص به جای جملات بلند و پیچیده، می‌تواند به کودک در فهم بهتر کمک کند. همچنین، تقویت رفتارهای منظم از طریق تکرار، تمرین و تشویق مداوم می‌تواند به کودک در مدیریت بهتر انرژی و تمرکز یاری دهد.
۵. پرهیز از انتقاد و ایجاد صبر
کودکان بیش فعال به دلیل ناتوانی در تمرکز و کنترل رفتارهایشان، ممکن است بیش از حد تحت انتقاد قرار گیرند. والدین باید به جای انتقاد مداوم، با صبر و درک به کودک خود کمک کنند. درک اینکه بسیاری از رفتارهای کودک بیش فعال نتیجه اختلال است و نه عدم همکاری، می‌تواند به بهبود روابط والدین و کودک کمک کند.
۶. استفاده از روش‌های مدیریت استرس
بیش‌فعالی می‌تواند باعث استرس در والدین و خود کودک شود. استفاده از روش‌های مدیریت استرس، مانند تمرینات آرام‌سازی، مراقبه و تنفس عمیق، می‌تواند به کاهش فشارهای روانی کمک کند. همچنین والدین باید برای خود زمانی برای استراحت و بازیابی انرژی در نظر بگیرند تا بتوانند با آرامش بیشتری با چالش‌های روزانه روبرو شوند.
۷. کمک گرفتن از متخصصان
گاهی اوقات ممکن است والدین نتوانند به تنهایی از پس مدیریت رفتارهای کودک بیش فعال بربیایند. در چنین مواردی، کمک گرفتن از متخصصان روان‌شناسی، مشاوران خانواده و یا پزشکان متخصص می‌تواند راهگشا باشد. آنها می‌توانند با ارائه راهکارهای تخصصی و برنامه‌های درمانی مناسب به والدین و کودک کمک کنند.
نتیجه‌گیری
مدیریت کودک بیش فعال نیازمند صبر، دانش و استفاده از روش‌های صحیح است. والدین با ایجاد محیطی پایدار، تقویت رفتارهای مثبت، استفاده از روش‌های ارتباطی مناسب و در صورت نیاز، مشاوره با متخصصان می‌توانند به کودک خود کمک کنند تا زندگی بهتری را تجربه کند.
