افسردگی بارداری مساله چالش برانگیز و حساسی است.
آمار انجمن زنان و مامایی آمریکا می گویند بین 14 تا 23 درصد زنان از افسردگی بارداری رنج می برند. پرسش های فراوانی در این باره وجود دارد که زن باردار و خانواده او ناگزیر به مواجهه با آنها هستند؛ آیا او واقعا در حال رنج بردن از افسردگی است و یا رفتار او تحت تاثیر هورمون های معمول حاملگی قرار دارد؟ اگر او واقعا دچار افسردگی است، برای بهبود وضعیت چه کارهایی باید انجام بدهد؟ و خانواده او چطور؟ آیا هیچ درمانی وجود دارد که به نوزاد صدمه نزند؟
زنان باردار، به دلیل تغییرات هورمونی زمان بارداری، ممکن است اصلا متوجه اینکه دچار افسردگی هستند نشوند. افسردگی بارداری در ابتدا ممکن است از اضطراب، خستگی، تشویش و عدم تمرکز و علائم دیگری که خاص دوران بارداری هستند قابل تشخیص نباشد. اما به هر حال در زنان دچار افسردگی این علائم بیشتر و شدیدتر خواهند بود. اگر شخص افسرده باشد این علائم بیشتر از دو هفته باقی می مانند و مانع از این می شوند که او از این حس خوشایند که قرار است یک کودک به دنیا بیاورد لذت ببرد. او همچنین ممکن است دچار علائم دیگری باشد که کاملا نشانه افسردگی هستند، نظیر دلهره های مزمن، احساس بی ارزشی یا فکر کردن به خودکشی.
اگر یک زن قبلا یک بار افسردگی بارداری گرفته باشد، در مقایسه با زنی که این چالش را تجربه نکرده سریعتر متوجه این وضعیت خواهد شد. این بسیار مهم است که فردی که دچار این نوع افسردگی است به دنبال چاره باشد، زیرا زنی که افسردگی خود را تشخیص نداده است بسیار آسیب پذیرتر از زنیست که به حال خود آگاه است. یک زن باردار افسرده ممکن است میل و رغبتی به مراقبت از خود و نوزادش نداشته باشد؛ ممکن است به خوبی خوراک نخورد، یا به سیگار و الکل روی بیاورد و یا دست به کارهای مخاطره آمیزی بزند. در نتیجه فرزند او ممکن است با مشکلات رشدی متولد شود.
درمان افسردگی بارداری
فرد دچار افسردگی بارداری پیش از آنکه به درمان دارویی روی بیاورد اولین دغدغه ای که دارد این است که به دنبال درمانی باشد که آسیبی به کودکش وارد نکند. او نباید تصور کند که تنها راه درمان بیماری اش، قرص های ضد افسردگی است. درمان های زیاد دیگری هست که ممکن است در درمان به او کمک نماید. از قبیل: فعالیت های بدنی و ورزش، طب سوزنی، مشاوره درمانی و گروه درمانی.
ورزش
فعالیت های بدنی با آزاد نمودن اندورفین و انتقال دهنده های عصبی در مغز، میزان سرزندگی و نشاط را بالا برده و اینگونه به رفع افسردگی بارداری کمک می کند. ورزش مواد شیمیایی سیستم دفاعی بدن را که موجب تشدید افسردگی می شوند کاهش می دهد و همچنین دمای بدن را افزایش می دهد و درنتیجه باعث آرامش و خونسردی فرد می شود.
طب سوزنی
تحقیقات اخیر نشان داده است که طب سوزنی علائم افسردگی را تا حدود زیادی تسکین می بخشد. یک تحقیق در سال 2010 در دانشکده پزشکی استنفورد ثابت نمود که انجام طب سوزنی مخصوص افسردگی، در زنان بارداری که دچار افسردگی شدید هستند، علائم و نشانه های افسردگی بارداری را کاهش می دهد. این نوع از طب سوزنی بر روی نقاط خاصی از بدن که روی اعصاب مربوط به افسردگی متمرکز هستند صورت می گیرد.
روان درمانی
روان درمانی از سالها پیش به منظور درمان افسردگی مورد استفاده بوده است.
گروه های همیاری
این روش در کاهش عملی علائم و همینطور بهبود خودباوری بیمار موثر می باشد. امروزه گروه های همیاری درمان افسردگی در همه جا و از جمله در اینترنت وجود دارد. مسئله مهم در این مورد این است که بیمار، گروهی مناسب با بیماری خود را انتخاب و در آن عضو شود.
درمان های گفته شده به علاوه ی کمک و همراهی خانواده و دوستان می تواند برای مدیریت و بهبود فرد بیمار کافی باشد. این روش ها در مورد افرادی که دچار افسردگی از نوع معتدل و مزمن هستند حتما باید اولین گزینه باشد. در صورت جواب ندادن این روش ها یا شدت بیماری، به سراغ دیگر درمان ها می رویم.
دارو درمانی افسردگی بارداری
در حالت افسردگی شدید یا افاقه نکردن درمان های گفته شده، بسیاری از متخصصین دارویی معتقدند که داروهای ضد افسردگی کاملترین روش برای محافظت از کودک و مادر می باشد. زنان بدرستی نگران تاثیرات درازمدت داروها بر روی فرزندشان هستند. اگرچه تمام داروهایی که مادر مصرف می کند تاثیر مستقیم بر جنین دارد، اما تحقیقات نشان داده است که خیلی از قرص های ضدافسردگی که در بازار موجود است تاثیر سوئی بر کودک ندارد.
زنانی که درحین مصرف داروهای ضد افسردگی باردار می شوند.
همه مباحث گفته شده در رابطه با زنانی بود که در حین حاملگی افسرده می شوند. حال درباره زنانی که در حین افسردگی باردار می شوند چطور؟ در این وضعیت لازم است تا فرد باردار و دکترش یک اولویت بندی میان ادامه یا ترک داروها انجام بدهند. تحقیقات نشان داده که بیشترین خطرات در سه ماهه اول بارداری متوجه جنین است و بنابراین فرد باردار باید هرچه قبل تر از بارداری با این مسأله روبرو شوند.
اعضای خانواده چه کارهایی می توانند انجام بدهند؟
اگر شما دوست یا عضوی از خانواده ی زن بارداری هستید که درحال رنج بردن از افسردگی بارداری است باید آنچه که می توانید برای پشتیبانی و تشویق او برای پذیرش درمان انجام بدهید را به کار بگیرید. احساس ناراحتی و یأس او را نادیده نگیرید بلکه به او گوش دهید و او را درک نمایید. برای تشخیص و درمان بیماری اش تشویقش کنید و پیگیری کنید که درمان تأثیرگذار باشد.بسیار مهم است که فرد باردار از اینکه بیمار هست یا نه آگاه باشد زیرا افسردگی بر روی خود و کودکش تاثیر گذار خواهد بود.
تحقیقات درباره درمان افسردگی روز به روز درحال پیشرفت است و محققان همواره درحال دستیابی به درمان های نوین هستند. مسأله ای که اهمیت دارد این است که بدانیم چه موقع یک زن حامله ممکن است افسرده باشد و این که او را تشویق کنیم که هرچه سریعتر به دنبال درمان برود.
این مقاله تنها جنبه آموزشی داشته و جهت مشاوره با پزشک معالج خود مشورت نمایید.
