آنچه کودکان باید درباره غریبه ها بدانند
«اطلاعاتی درمورد تفاوتهای غریبههایی که کودکان میتوانند به آنها اعتماد کنند و غریبههایی که باید از آنها بپرهیزند»
بچههای ما درطول روز در مغازهها، پارک و همسایگیمان با افراد غریبهی مختلفی برخورد میکنند. بیشتر این غریبهها مهربان و معمولی هستند، اما ممکن است همهی آنها اینگونه نباشند. والدین میتوانند کودکانشان را، با آموزش دادن آنان درمورد شناخت غریبههای خطرناک و رفتارهای مشکوک و همینطور با رعایت کردن نکات ایمنی، از خطرات احتمالی مصون نگهدارند.
چه کسی غریبه است
هر شخصی که خانواده به خوبی با او آشنایی نداشته باشد غریبه محسوب میشود. بچهها معمولا گمان میکنند «غریبه های بد» شبیه آدم بد های کارتون ، چهرهایی ترسناکی دارند. این گمان نه تنها درست نمیباشد، بلکه برای کودکان خطرناک نیز هست.
غریبه های خوش سیما به همان اندازه میتوانند ناجور باشند که غریبه هایی با ظاهری نه چندان دوست داشتنی. برای کودکان توضیح بدهید که هیچ کس نمیتواند تنها با نگاه کردن به چهره و ظاهر یک غریبه، خطرناک یا بی خطر بودن او را تشخیص بدهد، پس آنها باید حواسشان به هرنوع غریبهای باشد.
با وجود همهی اینها مواظب این مسأله باشید که با حرفهایتان کودکانتان را به همهی آدم های اطراف بدبین و فراری ننمایید ؛ به خاطر داشته باشید که کودکان در وضعیتهای بحرانی چه گم شده باشند، چه توسط دیگر بچهها مورد آزار واقع شده باشند یا غریبهای در تعقیبشان باشد در بیشتر موارد، بهترین راه نجاتشان این است که از شخصی غریبه درخواست کمک نمایند. پس عاقلانهترین راه آموزش در این زمینه این است که برخورد کودکان با افراد غریبه چگونه باشد و کدام غریبهها قابل اعتماد هستند.
چه افرادی غریبه های امن محسوب میشوند
غریبه های امن مردمی هستند که کودکان درصورتنیاز میتوانند از آنها کمک بخواهند. افسر پلیس و مأمور آتش نشانی دو نمونهی بسیار شناخته شده از این افراد میباشند. معلم ، مدیر مدرسه و کتابخوانه دار نیز از جمله بزرگسالان قابل اعتمادی هستند که در دسترس بچهها میباشند و هنگامی که سرکار باشند، بچهها به راحتی میتوانند آنها را از دیگران تشخیص بدهند. البته تاکید کنید که برای درخواست کمک بهتر است حتی الامکان به محلهای شلوغ بروند.
جهت شناساندن غریبههای امن به بچهها، میتوانید آنها را هنگام گردش در شهر به بچهها نشان بدهید، و همینطور هم مکانهای مناسبی که درصورت لزوم میتوانند با آنجا پناه ببرند، مانند: مغازههای محلی، رستورانها و خانهی دوستان خانوادگی.
آموزش مدیریت وضعیت خطرناک هنگام برخورد کودکان با افراد غریبه
شاید مهمترین کاری که والدین درجهت محافظت از کودکانشان میتوانند انجام بدهند این است که آنها را از شرایط خطرناک احتمالی برخورد کودکان با افراد غریبه آگاه نمایند. به این ترتیب کودک چه درقبال غریبه های ناجور و چه افراد آشنایی که قصد بدی دارند، قادر خواهد بود خطر را تشخیص بدهد.
به آنها علائم وضعیت های مشکوک را توضیح بدهید. علائمی مانند این که شخصی بزرگسال از کودک بخواهد کاری را بدون اجازهی والدینش انجام بدهد یا نسبت به والدینش تمرّد نماید، یا از کودک بخواهد یک راز را پیش خود نگه دارد، از کودک درخواست کمک کند و یا هر کار دیگری که باعث معذب شدن و احساس ناراحتی کودک شود.
به کودکتان یادآوری کنید که یک شخص بزرگسال غریبه هیچ گاه نباید از یک کودک درخواست کمک نماید و اگر کسی چنین درخواستی داشت، سریعا به نزدیک شخص بزرگسال قابل اعتماد بروند و موضوع را به آنها اطلاع دهند.
شما همچنین باید روشهای مدیریت و رهایی از وضعیت خطرناک را به آنها بیاموزید. یکی از آنها آموزش « نه گفتن، دور شدن، جیغ و داد کشیدن » میباشد؛ قاطعانه بگویند نه ، بدوند و دور شوند، تا جایی که میتوانند جیغ و داد کنند و سریعا موضوع را به یک «بزرگتر امن» بازگو نمایند. مطمئن شوید کودکانتان به خوبی میدانند که نه گفتن به یک بزرگسال در وضعیتهای بغرنج هیچ ایرادی ندارد و همینطور اینکه می توانند برای نجات خودشان آزادانه جیغ و داد کنند، حتی اگر در محوطهی بیرون باشند. بهتر است در خانه با آنها تمرین کنید تا خاطرجمع باشند که بهخوبی قادرند در مواقع لزوم این رفتارها را بروز بدهند.
در ادامه نمونههایی از رفتارهای غیر معمول را که نشانهی بروز خطر هستند میآوریم:
- یک غریبهی خوشچهره در پارک به کودک شما نزدیک میشود و از او میخواهد در پیدا کردن سگش به او کمک نماید
- زنی که در همسایگی شما زندگی میکند اما تا به حال هیچ رفت و آمد و مراودهای با هم نداشتهاید کودکانتان را با وعدهی خوراکی به خانهاش دعوت میکند.
- شخصی غریبه در راه مدرسه از کودکتان میخواهد تا او را با اتوموبیل به خانه برساند.
- یک فرد آشنا، تقاضا یا عملی انجام میدهد که باعث احساس ناخوشایند در کودک شده و کودک موذب میگردد.
دیگر اقداماتی که والدین میتوانند هنگام برخورد کودکان با افراد غریبه انجام دهند
علاوه بر آموزش تشخیص وضعیتهای خطرناک و برخورد کودکان با افراد غریبه،راهکارهای دیگری نیز وجود دارد تا والدین بتوانند از کودکانشان در این مورد محافظت نمایند:
- در تمام مدت از مکان حضور کودکتان مطلع باشید.این را به یک قانون تبدیل نمایید که بچهها برای انجام کارها و بیرون رفتنهایشان از شما اجازه بگیرند و یا برای رفتن به هرکجا با شما هماهنگ کنند. آدرس محل کار و شماره تلفن و شمارهی دفترکارتان را به آنها بدهید تا در همهوقت بهتان دسترسی داشتهباشند.
- مکانهای امن را به آنها نشان بدهید.جاهای امن برای بازی کردن، خیابانها و مسیرهای امن برای رفت و آمد و همینطور مکانهای ایمنی که در صورت بروز مشکل میتوانند به آنجا پناه ببرند را بهشان نشان بدهید.
- اعتماد کردن به غریزه اشان را به کودکان یاد بدهید.توضیح بدهید که درصورت هرگونه احساس ترس یا معذب بودن باید سریعا محل را ترک نموده و جریان را به یک بزرگ تر اعلام نمایند. به آنها بگویید که بعضی اوقات بزرگترهایی که آنها میشناسندشان ممکن است اعمالی انجام بدهند که باعث ترس و دلهره آنها بشود که این غیرطبیعی است و باید به سرعت دور شده و به بزرگتری دیگر اطلاع بدهند. به کودکتان احساس پشتیبانی بدهید و آنها را خاطر جمع نمایید که هر وقت نیاز داشتهباشند، شما هستید و آمادهاید که بهشان کمک کنید.
- آنها را جسور و شجاع بار بیاورید.به کودکتان بفهمانید که هیچ ایرادی ندارد و او حق دارد در شرایط غیرمعمول به بزرگترها نه بگوید و از آنها فرار کند.
- آنها را به بازی کردن و مراوده با دیگران تشویق نمایید.در اکثر موارد نگرانیای وجود ندارد ،همهچیز امن است و بچهها میتوانند بدون هیچ دلهرهای با دیگران باشند و تفریح کنند. این مسأله را بهشان یادآوری کنید و آنها را خوشبین بار بیاورید!